Ontwerpen en bètavakken passen goed bij elkaar. Scheikundige onderzoekers en ingenieurs ontwerpen bijvoorbeeld zelf-herstellend beton, grootschalige productieprocessen, of nano-autootjes. Om tot een product of proces te komen gebruiken ze allerlei ontwerpvaardigheden, zoals divergent denken, evalueren en iteratief werken. Voor middelbare school leerlingen is leren ontwerpen niet alleen belangrijk voor toekomstige studies en loopbanen, of omdat ontwerpen in de eindexameneisen staat, maar ontwerpvaardigheden kunnen leerlingen bijvoorbeeld ook helpen bij hun profielwerkstuk. Oja, en ontwerpen is gewoon leuk!

Door ontwerpprojecten kun je je leerlingen ontwerpvaardigheden laten ontwikkelen. Maar je kunt ontwerpen ook als een praktische, betekenisvolle context gebruiken voor het aanleren of verdiepen van vakspecifieke begrippen en vaardigheden. Zo hebben leerlingen kennis nodig over elektriciteit om een dansmat te kunnen ontwerpen. En bij het maken van een ontwerpkeuze voor stoffen voor een tandpasta, komt micro-macro-denken kijken. Als je ontwerpen aan kennisontwikkeling verbindt is het wel handig om tijdens het ontwerpen de kennis van je leerlingen formatief te toetsen. Door formatief toetsen zie je waar je leerlingen staan in het leerdoel, en help je ze verder door feedback en wellicht het aanpassen van een lesactiviteit. Een deel van het materiaal op deze site gaat expliciet in op formatief toetsen tijdens ontwerpend leren.

Op deze site vind je allerlei ontwerpwerkvormen en ontwerpprojecten die je in je eigen bètaklas kunt gebruiken. Bijvoorbeeld het project ‘tekstbewerken’ om leerlingen met algoritmen te laten oefenen bij informatica (volgt binnenkort). Of de ontwerples ‘onzichtbare inkt’ (volgt binnenkort) om scheikundeleerlingen in één les kennis te laten maken met het iteratieve karakter van ontwerpen. We hebben ook materialen die je kunt gebruiken om een eigen ontwerpproject vorm te geven. Bijvoorbeeld informatie over ontwerpcycli, de link tussen onderzoeken en ontwerpen, of een vast lesritme dat ontwerplessen structuur biedt. Zie ook de activiteiten voor cursussen, PLG’s en workshops die we organiseren over ontwerpen.

En, heb je zelf een leuke ontwerpwerkvorm, ontwerples of ontwerpproject voor de middelbare school ontwikkeld? Deel het met ons! Dan kunnen we er andere docenten een plezier doen met jouw ideeën. Neem contact op via het formulier. Ook voor andere vragen of ideeën.

Veel plezier met ontwerpen in je bètavak!

Deze site wordt beheerd door de TU Delft.

Veel van het lesmateriaal voor scheikunde en informatica is het resultaat van een langlopend, praktijkgericht onderzoek naar formatief toetsen bij ontwerpend leren, gefinancierd door NRO-NWO. Aan dit onderzoeksproject (2016-2019) werkten docenten, leerlingen, studenten en ontwerpers mee, en onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen en de TU Delft.